ΔΗΜΟΣ ΜΟΥΤΣΗΣ

-
Ο Δήμος Μούτσης είναι Έλληνας μουσικοσυνθέτης. Γεννήθηκε στις 2 Αυγούστου 1938 στον Πειραιά. Θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους σύγχρονους Έλληνες συνθέτες.

Από μικρός μελετούσε βιολί ενώ αργότερα σπούδασε κλασική μουσική στο Ωδείο Αθηνών. Ξεκίνησε ως μουσικός σε δίσκους μεγάλων συνθετών όπως ο Μάνος Χατζιδάκις. Στη συνέχεια μπήκε δυναμικά στον χώρο της δισκογραφίας τον Δεκέμβριο του 1966 με την κυκλοφορία μικρών δίσκων των 45 στροφών. Ο πρώτος μεγάλος δίσκος που έβγαλε ήταν το 1968 σε στίχους του Νίκου Γκάτσου με τίτλο "Κάποιο καλοκαίρι", ενώ τον επόμενο χρόνο κυκλοφόρησε ο δεύτερος δίσκος, "Ένα Χαμόγελο". Ακολούθησαν επίσης: "Άγιος Φεβρουάριος" (1971) σε στίχους του Μάνου Ελευθερίου με ερμηνευτές τον Δημήτρη Μητροπάνο και την Πετρή Σαλπέα, "Συνοικισμός Α'" (1972), "Στροφές" (1973) με την Βίκυ Μοσχολιού και τον Αντώνη Καλογιάννη και "Μαρτυρίες" (1974) με τους Μανώλη Μητσιά, Χρήστο Λεττονό και Βασιλική Λαβίνα. Στην "Τετραλογία" του 1975 μελοποίησε ποιήματα του Γιάννη Ρίτσου, του Κωνσταντίνου Καβάφη, του Γιώργου Σεφέρη και του Κώστα Καρυωτάκη. Η δεκαετία του 1970 κλείνει με τα άλμπουμ "Εργατική Συμφωνία" (1976) βασισμένη στο θεατρικό έργο "Απεργία" του Γιώργου Σκούρτη και "Δρομολόγιο" (1979) σε στίχους του Νίκου Γκάτσου με ερμηνευτή τον Μανώλη Μητσιά. Πρέπει να σημειωθεί οτι εκτός από τραγούδια, έχει γράψει αρκετές φορές μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο.
-

-

-

-

Ο Δήμος Μούτσης επέλεξε στην αρχή της καλλιτεχνικής του πορείας να ασχοληθεί με το αμιγώς λαϊκό τραγούδι είτε στην ελαφριά εκδοχή του-που τον οδήγησε στην παραγωγή των δροσερών λαϊκών του ’60 –είτε στην πιο λόγια εκδοχή του όπου συναντάει τις στιχουργικές-ποιητικές εμπνεύσεις σημαντικών στιχουργών-ποιητών (Γκάτσος, Ελευθερίου, Τριπολίτης). Σημαντικές διαφοροποιήσεις και πεδία πειραματισμών σ ‘αυτήν την πρώτη φάση της δημιουργίας του αποτελούν οι δίσκοι ‘’Άγιος Φεβρουάριος’’ (1971), ’’Τετραλογία’’ (1975) κι ‘’Εργατική Συμφωνία’’ (1976). Στον ‘’Άγιο Φεβρουάριο’’ εισάγει τον ηλεκτρικό ήχο σε αμιγώς λαϊκά τραγούδια που ερμηνεύονται λιτά απο μαλαματένιες φωνές, στην ’’Τετραλογία’’ αναμετράται με σπουδαία κείμενα σ΄ ένα πλούσιο σε ιδέες κι εναλλαγές έργο και στην ‘’Εργατική Συμφωνία’’ αξιοποιεί όλες τις προηγούμενες μεθόδους του και οδηγείται σ ένα σημαντικό αποτέλεσμα. Απο τις αρχές τις δεκαετίας του ’80, όμως, ο συνθέτης προχωρεί σε μια κίνηση την οποία δεν τόλμησε να πραγματοποιήσει κανένας άλλος συνθέτης της γενιάς του: ύστερα απο δεκαπέντε χρόνια σημαντικής και επιτυχημένης πορείας στο τραγούδι αποφασίζει ν’ ακολουθήσει έναν εντελώς νέο δρόμο, απολύτως προσωπικό. Συνειδητοποιεί -απόλυτα και οριστικά πια- ότι ο μουσικός του λόγος δε μπορεί να εκφραστεί και να συνδυαστεί απόλυτα με τους στίχους άλλων. Δε μπορούσε να ικανοποιηθεί παρά μόνο με την τελειότητα και γενικά για να μπορέσει να λειτουργήσει, έπρεπε να νιώσει ότι μπορεί να επιβάλλει τις δικές του συνθήκες στη δημιουργία. Ως φυσικό επακόλουθο όλων αυτών των συνθηκών και των προσωπικών του αναγκών αναζήτησε το δικό του προσωπικό δρόμο στη μουσική και οδηγήθηκε στην ολοκληρωμένη δημιουργία (στίχοι, μουσική). Μια απο αυτές τις εκφάνσεις της νέας αυτής καλλιτεχνικής έκφρασης του Δήμου Μούτση αναλύεται στη συγκεκριμένη έκδοση όπου συγκεντρώνονται οι στίχοι του σημαντικού δημιουργού. Στην αρχή αυτής της καλλιτεχνικής μεταστροφής ο συνθέτης με το εξαιρετικό ΄΄Φράγμα’’ (1982) διατηρεί ακόμα κάποιους δεσμούς με την καλλιτεχνική δημιουργία της πρώτης φάσης της πορείας του ,τους οποίους όμως εγκαταλείπει με το δίσκο ‘’Ενέχυρο’’ (1983) με τον οποίο εκτίθεται πλέον απολύτως προσωπικά στο κοινό με τη μουσική,τους στίχους και την ερμηνεία να φέρουν την υπογραφή του.Mια εξαιρετική εισαγωγή,οι εύθυμες ΄΄Γκόμενες’’ που ακολουθούν αλλά και τα δραματικά τραγούδια ΄΄Αντώνης Β.’’και ‘’Ν.Υόρκη 5/12/82’’ αποτελούν αξιόλογες στιγμές του δίσκου.Αξίζει όμως να σταθεί ο αναγνώστης στις στιχουργικές στιγμές-αφου σ’αυτές αναφέρεται και η έκδοση- της ‘’Απολογίας’’ και του ΄΄Γουώκμαν’’… ‘’Γι' αυτό κι εγώ αποφάσισα να σώσω την ψυχή μου και τράβηξα κατά την έρημο για να συγκεντρωθώ μα ο άγγελος για ενέχυρο ζήτησε τη ζωή μου τον πλήρωσα κι ακόμα του χρωστώ.’’ ‘’Μια φωνή που τη γνωρίζω κάθε βράδυ στα όνειρά μου Παραιτήσου μου φωνάζει παραιτήσου από παντού Είναι τα ίδια μου τα λόγια που επιστρέφουν σε μένα Έτσι καθώς σου τραγουδάω με το σφυγμό ενός νεκρού’’ ...ο Δήμος Μούτσης αφήνει να διαφανούν μέσω της στιχουργικής του έκφρασης τα πρώτα δείγματα των προθέσεών του για την επερχόμενη αποστασιοποίησή του. ΄Ετος 1987 και ο σημαντικός τραγουδοποιός προχωράει στο επόμενο βήμα στο δρόμο της απόλυτης προσωπικής δημιουργίας που είχε πια επιλέξει με τον εξαιρετικό δίσκο ‘’ Να!...’’. Ξεχωρίζουν απο το δίσκο αυτό το ΄΄Όνειρο’’ ,το οποίο θεωρείται πια ένα απο τα σημαντικότερα τραγούδια της ελληνικής μουσικής… ‘’Βρέθηκα σε κύκλο σκοτεινό στ'όνειρο που είδα χθες το βράδυ κι ήμουνα απ' τη μια του κύκλου εγώ κι εγώ από την άλλη πες μου τι είν' αυτά που βλέπω εδώ πρόφτασα να πω στον εαυτό μου μη μιλάς μον' κοίτα και περνά λέει αυτός και βγήκα από τ' όνειρό μου’’ … και το ρυθμικό ΄΄Μια φυσαρμόνικα που κλαίει’’ που χρωματίζει το δίσκο.Αξίζει να σημειωθεί επίσης η αιχμηρότητα και η ειρωνεία των στίχων του ΄΄Να!’’ αλλά και η τρυφερή απολογία του στο τραγούδι ‘’Ο έρωτας είναι πάντα μελαγχολικός’’. Ο δίσκος ΄΄Ταξιδιώτης’’ (1990) που ακολουθεί ,παρουσιάστηκε και έμεινε στη σκιά του ‘’Να!’’ ,με το αυτοβιογραφικό τραγούδι ‘’Ταξιδιώτης του παντός’’ να ξεχωρίζει κυρίως απο τη στιχουργική του πλευρά… ‘’Ταξιδιώτης του παντός μ' ένα μεθυσμένο πιάνο, μια κιθάρα κι από πάνω τη γνώμη του καθενός’’ … και το όλο ύφος του δίσκου να αποφορτίζει σε κάποιο βαθμό -αν και προσωρινά- τη δραματικότητα της εξέλιξης της καλλιτεχνικής δημιουργίας του συνθέτη. Όμως τίποτε δεν έχει διαφοροποιηθεί ως προς την οριστική –πλέον-απόφαση του Μούτση να αποσυρθεί απο τα καλλιτεχνικά δρώμενα κι αυτο φαίνεται κι απο τον επόμενο δίσκο ‘’Για πούλημα λοιπόν’’ (1994) στον οποία η απόφαση αυτή πλεόν κοινωνείται και στιχουργικά... ‘’Για πούλημα λοιπόν, ό,τι έμεινε από χτες, ελπίδες ανεκπλήρωτες ευκαιρίες μοναδικές. Για πούλημα και το μέλλον, είμαι για πούλημα κι εγώ, για πούλημα κι ό,τι έμεινε απούλητο ως εδώ!’’ ‘’Με κοιτούσε στα μάτια την κοίταζα κι εγώ. ''Γρήγορα'' μου λέει ''κάνε γρήγορα να φύγουμε από 'δω!... Μην τραγουδάς, γιατί πεθαίνεις κάθε φορά! Ποτέ! ποτέ! ποτέ πια!'' ...γράφει ο Δήμος Μούτσης και ουσιαστικά αποχαιρετά το κοινό του συνοδεύοντας τον επίλογό του με τις σημαντικές μπαλάντες ‘’Πάντα υπάρχει’’ και ‘’Ταξιδεύω για πουθενά’’. Γενικότερα όσον αφορά τη στιχουργική πλευρά του σημαντικού τραγουδοποιού-με την οποία ασχολείται η συγκεκριμένη έκδοση- ο Δήμος Μούτσης θα πρέπει να αντιμετώπισε κάποια δυσκολία όταν πια αποφάσισε να στραφεί στην απόλυτη δημιουργία και ν ασχοληθεί και με το στίχο,έχοντας να αναμετρηθεί με κορυφαίους στιχουργούς-ποιητές των οποίων τα λόγια έντυσε με τις μουσικές του στην πρώτη φάση της καλλιτεχνικής του δημιουργίας.Όμως αυτή η μεταστροφή ήταν και η μοναδική επιλογή για τον ίδιο,ένας μονόδρομος στον οποίο τον οδηγούσε η εσωτερική ανάγκη του να εκφραστεί και να εκτεθεί στο κοινό ως ένας ολοκληρωμένος δημιουργός. Και πραγματικά κατάφερε να ‘’επιβάλλει’’ και αυτή τη δημιουργική πλευρά του στου κοινό ...ένας τόσο εσωστρεφής δημιουργός κατάφερε να κοινωνήσει το μήνυμα του λόγου του,να γίνει τόσο άμεσος και οικείος που ο ακροατής κυριολεκτικά να μπορεί να διεισδύει στο τραγούδι. Λιτός,αιχμηρός αλλά και ευαίσθητος,δηκτικός,αντισυμβατικός,μοναχικός -ο λόγος του Δήμου Μούτση-σε κάθε του λέξη ουσιαστικός και αντιπροσωπευτικός της προσωπικότητας και της στάσης ζωής του σημαντικού δημιουργού.Γι αυτό το λόγο αξίζει κανείς να απομονώσει την ξελογιάστρα –και σε κάθε περίπτωση εξαιρετική –μουσική του και να επικεντρωθεί στους στίχους του σημαντικού τραγουδοποιού που παρουσιάζονται στην έκδοση ‘’ Μια φυσαρμόνικα που κλαίει’’...γιατί μέσω της στιχουργικής του έκφρασης παρουσιάζεται ένας άλλος Δήμος Μούτσης.

Το κείμενο είναι αναδημοσιευμένο από το site www.e-orfeas.gr
-
Η ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ

(1971) ΑΓΙΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ

download
-
(1975)ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑ

download
-
(1976) ΕΡΓΑΤΙΚΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ

download
-
(1981) ΦΡΑΓΜΑ

download
-
(1983) ΕΝΕΧΥΡΟ

download
-
(1987) ΝΑ!

download
-
(1990) ΤΑΞΙΔΙΩΤΗΣ

download
-
(1994) ΓΙΑ ΠΟΥΛΗΜΑ ΛΟΙΠΟΝ

download
-
1994...έτος ορόσημο για το σημαντικό συνθέτη και στιχουργό,τον τραγουδοποιό Δήμο Μούτση , καθώς ο χρόνος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας σταμάτησε να κυλάει, γι’ άλλους ανέλπιστα και αιφνιδιαστικά και γι άλλους -όσους πραγματικά είχαν εντρυφήσει στην εως τότε καλλιτεχνική δημιουργία και κυρίως στη στιχουργική θεματολογία του -απόλυτα φυσιολογικά, ως ένα ορόσημο στο χρονικό μιας προαναγγελθείσας σιωπής. Ακολουθεί μια δεκατετράχρονη περίοδος σιωπής και απουσίας απο τα καλλιτεχνικά δρώμενα -κατα την οποία ο συνθέτης αποφασίζει να σώσει την ψυχή του και να τραβήξει κατά την έρημο για να συγκεντρωθεί-την οποία έρχεται να διαταράξει ευχάριστα μια αξιόλογη -ως προς την επιμέλεια και τα κείμενα .-