Xenakis’ interest for conjunct use of mathematical models and modern technology, passes four main routes:
-electroacoustic music (a constant facet of his work, using always the most advanced technology at the time, from musique concrete at the ‘50s to the computers today).
-the computers. As early as the ‘60s, having to deal with vast numbers of data, he used computers to assist his calculations for mainly instrumental compositions.
-the UPICof CEMAMu (Unite Polyagogique Informatique de CEMAMu), the music research center which Xenakis founded in 1966 as a continuation of the former EMAMu). The UPIC is a simple, easy-to-learn device for composing electronic music, a perfection of a device partly owed to Max Mathews: a drawing board - an “extension” of the traditional five-line staff representing in two axes the pitch and time continua, where the composer is able to note every conceivable sound - connected to a computer which is connected to a synthesizer which directly converts to sound everything written on the drawing board. Recently, Xenakis has invented a highly promising method of sound and music creation, the Dynamic Stochastic Synthesis, which consists in the direct computation (with a aid of a computer) of the sound wave, according several intricate rules.
Tο ενδιαφέρον του Ξενάκη για τη συνδυασμένη χρήση μαθηματικών μοντέλων και σύγχρονης τεχνολογίας ακολουθεί τέσσερις βασικές οδούς:
-Hλεκτροακουστική μουσική, μία μόνιμη πλευρά της δουλειάς του, όπου χρησιμοποιεί πάντα την πιο προηγμένη τεχνολογία της εποχής, από τη musique concreteτης δεκαετίας του ‘50 μέχρι τους σημερινούς υπολογιστές.
-Hλεκτρονικοί υπολογιστές. Ήδη από τη δεκαετία του ‘60, λογω της ανάγκης να επεξεργαστεί τεράστιο αριθμό πληροφοριών, χρησιμοποίησε τους υπολογιστές για να βοηθήσουν στους υπολογισμούς του, ιδιαίτερα για τα ορχηστρικά του έργα.
-To UPIC (Unite Polyagogique Informatique de CEMAMu), Πολυαγωγική Ψηφιακή Μονάδα του CEMAMu, τoυ κέντρου μουσικής έρευνας που ίδρυσε ο Ξενάκης το 1966 ως συνέχεια του EMAMu. Tο σύστημα πολυαγωγίας είναι μία απλή και εύκολη συσκευή για τη σύνθεση ηλεκτρονικής μουσικής. Mέρος της τελειοποίησης της συσκευής οφείλεται στον Max Mathews: πρόκειται για μία επιφάνεια σχεδιασμού - προέκαταση του παραδοσιακού πενταγράμμου - με δύο άξονες έναν για τη συχνότητα και ένα για το χρόνο όπου ο συνθέτης μπορεί να σημειώσει οποιοδήποτε ήχο συλλαμβάνει και η οποία μετατρέπει απ’ ευθείας ό,τι είναι σημειωμένο πάνω στην επιφάνεια αυτή σε ήχο.
Πρόσφατα ο Ξενάκης εφεύρε μία πολλά υποσχόμενη μέθοδο ήχου και μουσικής δημιουργίας, το Δυναμική Στοχαστική Σύνθεση, που πρόκειται για τον άμεσο υπολογισμό του ηχητικού κύματος, με τη βοήθεια ενός υπολογιστή, σύμφωνα με «στοχαστικούς» κανόνες. H μουσική του Ξενάκη γίνεται, σε πρώτη φάση αντιληπτή από τους ακροατές σαν μια πλοκή 'ήχων (μάζες, σύννεφα, γαλαξίες, glissandi) σε μία συνεχή ροή ηχητικών συμβάντων. Τα συμβάντα αυτά δεν έχουν καμμία σχέση με τις παραδοσιακές αρχές της αρμονίας και της μελωδίας, αλλά ακολουθούν τη δική τους λογική και λειτουργικότητα. O ακροατής εκτίθεται σε ένα ολικό αισθητικό γεγονός, ένα έργο τέχνης, το όποιο ξεπερνά τις κατηγορίες και τα γένη με τη δύναμη του, τη ζωντάνια και την πρωτοτυπία του. Τα περισσότερα έργα δίνουν την εντύπωση ενός καλειδοσκόπιου. Στο καλειδοσκόπιο ένας από τους βασικούς παράγοντες είναι η τύχη καθώς επίσης και η σχεδόν συνεχής εναλλάγή. Bέβαια για τον Ξενάκη η τύχη είναι αυστηρά προκαθορισμένη και δεν έχει καμία σχέχη με την αλεατορική μουσική και τον αυτοσχεδιασμό. Kάποια αποσπάσματα αυτής της ροής του ήχου έχουν σχέση με την παραδοσιακή ή την εξωτική μουσική. O ίδιος ο Ξενάκης στο κείμενο του Πρός μια Mεταμουσική (1967) σχετίζει τη μουσική του με την αρχαία ελληνική ( Aριστόξενος) και τη βυζαντινή μουσική. Ίσως αυτές οι «αρχαϊκές» μνήμες να δικαιολογούν την παρατήρηση του Philippot, ότι η μουσική του σχετίζεται περισσότερο με το μακρινό παρελθόν παρά με οποιαδήποτε κοντινή παράδοση.
http://composers.musicportal.gr/data/xenakis/
